Ekologizacja transportu towarowego – są nowe propozycje Komisji Europejskiej

W lipcu Komisja Europejska przedstawiła propozycje działań mających na celu uczynienie transportu towarowego bardziej efektywnym i zrównoważonym zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Kluczowe zagadnienia dotyczą zmian w zarządzaniu infrastrukturą kolejową, zachęt dla niskoemisyjnych ciężarówek oraz lepszej informacji na temat emisji gazów cieplarnianych. 

Transport towarowy, który w 2020 roku zatrudniał w UE ok. 6 mln osób, pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu jednolitego rynku wspólnoty, zapewniając europejskim firmom stałe dostawy oraz sprawną sprzedaż produktów zarówno na kontynencie, jak i poza nim. Jednakże, wraz z korzyściami płynącymi z transportu towarowego, pojawia się również wyzwanie związane z emisją CO2. Przewozy towarowe są odpowiedzialne za ponad 30% emisji gazów cieplarnianych związanych z transportem. Ponieważ szacuje się, że transport towarowy wzrośnie o około 25% do 2030 roku i aż o 50% do 2050 roku, rosnąc będzie także poziom emisji gazów cieplarnianych. Rozwiązaniem jest podjęcie odpowiednich środków dekarbonizacyjnych. 

Greening Freight Transport Package

Lipcowy pakiet propozycji KE, znany pod nazwą Greening Freight Transport Package (w swobodnym tłumaczeniu: Pakiet Zazielenienia Transportu Towarowego) wpisuje się w szerszy wysiłek na rzecz zrównoważonego transportu, w tym kluczowe założenia pakietu Fit for 55. Stanowi on także uzupełnienie propozycji KE w sprawie aktualizacji polityki transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T), która stanowi instrument służący koordynacji i zapewnieniu spójności inwestycji infrastrukturalnych w Unii Europejskiej.

Greening Freight Transport Package stanowi 4-ty sztandarowy program (Flagship 4) w Strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności. Wspomniana strategia jest planem działania mającym na celu zmniejszenie emisji związanych z transportem gazów cieplarnianych o 90% do 2050 roku, zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem. Oczywiście, przy jednoczesnym zachowaniu dynamicznego rozwoju jednolitego rynku UE. Główne postulaty strategii to: podwojenie ruchu towarowego kolejowego do 2050 roku, zerowa emisyjność nowych pojazdów ciężarowych do 2050 roku oraz wprowadzenie na rynek oceanicznych statków o zerowej emisji do 2030 roku.

Nowe zachęty do korzystania z niskoemisyjnych ciężarówek

W 2020 roku ponad 50% przewozów towarowych w UE odbywało się drogą lądową, w związku z czym ten rodzaj transportu w dużej mierze przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych. Celem zachęcenia branży do przechodzenia na pojazdy ciężarowe o napędzie alternatywnym KE proponuje zmienić regulacje określające maksymalną długość, szerokość i wysokość pojazdów ciężarowych, umożliwiając zwiększenie dmc pojazdów korzystających z technologii o zerowej emisji do 44 ton. Obecnie stosowane rozwiązania zwiększają masę takich pojazdów, lecz KE stoi na stanowisku, że technologia się rozwija i z czasem układy napędu o zerowej emisji stają się lżejsze. To, w połączeniu ze stosowaniem kabin i urządzeń aerodynamicznych, da ekologicznym pojazdom przewagę konkurencyjną w postaci dodatkowej ładowności w porównaniu z tradycyjnymi ciężarówkami. 

Kolejną propozycją KE jest umożliwienie przekraczania granic przez EMS (European Modular Systems), o długości 25,25 m, a także ujednolicenie długości ładunku auto-transporterów. Działania te mają za zadanie wspierać transport intermodalny. Pojawiła się także propozycja uproszczenia procedury wydawania zezwoleń na przewozy ładunków ponadgabarytowych. O ile te propozycje zostały pozytywnie przyjęte przez Międzynarodową Unię Transportu Drogowego (IRU), to przedstawiciele organizacji są zaniepokojeni planami KE związanymi z zakazem używania w ruchu międzynarodowym zestawów pojazdów z silnikami spalinowymi po 2035 roku. 

Efektywne wykorzystanie transportu kolejowego

KE w swoich propozycjach kładzie znaczny nacisk na zoptymalizowanie sposobu, w jaki kraje członkowskie wykorzystują tory kolejowe do transportu towarowego. W UE są one kosztowne w budowie i coraz bardziej zatłoczone. Proponowane rozwiązania mają na celu m.in. poprawę koordynacji na granicach, zwiększenie punktualności i niezawodności, co w rezultacie ma zachęcić większą liczbę firm transportowych do korzystania z transportu kolejowego. 

CountEmissionsEU: porównywanie śladów węglowych

W swoich propozycjach KE stawia na wspólną metodykę obliczania emisji gazów cieplarnianych dla firm. Opiera się ona na niedawno przyjętym standardzie ISO/CEN dotyczącym ilości i raportowania emisji gazów cieplarnianych związanych z działalnością łańcuchów transportowych pasażerów i towarów. Wiarygodne dane dotyczące emisji „od drzwi do drzwi” pozwolą operatorom porównywać swoje usługi oraz umożliwią konsumentom podjęcie świadomych wyborów w zakresie transportu i dostaw.