Elektroniczny List Przewozowy (e-CMR)

We wrześniu 2019 roku Polska przystąpiła do Protokołu aktualizującego Konwencję o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Ogromne plusy dla branży logistycznej płynące z wdrożenia elektronicznej wersji CMR skłoniły już 31 państw do podpisania się̨ pod protokołem. 

e-CMR – co to jest?

e-CMR to elektroniczna wersja międzynarodowego listu przewozowego CMR sporządzana przez nadawcę̨ i przewoźnika, określająca warunki pojedynczej umowy transportowej. Podobnie jak tradycyjna wersja papierowa, wersja elektroniczna CMR zawiera m.in. informacje o miejscu i czasie załadunku, rozładunku oraz dane pojazdu podejmującego ładunek. Elektroniczny list przewozowy wystawiany jest za pośrednictwem komunikacji elektronicznej, a do jego zatwierdzenia wymagany jest podpis elektroniczny. 

Korzyści płynące ze stosowania e-CMR

Jedną z niepodważalnych i najbardziej istotnych zalet elektronicznego listu przewozowego jest skrócony czas oczekiwania na płatność́. W przypadku papierowej wersji listu przewozowego CMR proces zapłaty za fracht rozpoczyna się̨ dopiero w momencie dostarczenia dokumentu do zleceniodawcy. Jeżeli dany kierowca zjeżdża z trasy zaledwie raz na kilka tygodni, może to spowodować́ wydłużenie terminu płatności o ten czas. Grozi to utratą płynności finansowej przedsiębiorstwa, na co szczególnie narażone są małe firmy. Cyfrowy e-CMR daje możliwość́ dostarczenia dokumentu od razu po rozładunku towaru. Kolejną korzyścią dla przewoźnika związaną z wdrożeniem e-CMR jest ułatwienie archiwizacji informacji logistycznych oraz płynące z niej oszczędności – miejsca, czasu na odnalezienie danego zlecenia, tuszu czy papieru. 

Elektroniczna wersja CMR to również wygoda oraz lepszy przepływ informacji dla wszystkich stron, ponieważ̇ mają one dostęp do danych związanych z procesem transportowym w czasie rzeczywistym. Z tego samego powodu e-CMR skraca ewentualny proces reklamacyjny. Stosowanie e-CMR umożliwia opcję elektronicznego wystawiania Proof of Delivery, czy fakturowania usługi.
Ponadto e-CMR oferuje wiele funkcjonalności i usprawnia pracę służb kontrolnych np. ITD. Aby jednak można było korzystać́ w pełni ze wszystkich zalet elektronicznych listów przewozowych, w pierwszej kolejności należy ujednolicić́ krajowe przepisy dotyczące dokumentacji transportowej. 

W jakich krajach można używać́ e-CMR? 

Protokół aktualizujący Konwencję CMR podpisały dotychczas następujące państwa: Białoruś, Belgia, Bułgaria, Dania, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Iran, Łotwa, Litwa, Luxemburg, Holandia, Norwegia, Oman, Mołdawia, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwajcaria, Turcja, Tadżykistan, Ukraina, Wielka Brytania, Irlandia Północna, Uzbekistan. Ze względu na oczekiwane korzyści i oszczędności liczba ta będzie stale rosnąć. 

Oszczędności związane z wyborem e-CMR. 

Bazując na dokładnych wyliczeniach można jednoznacznie stwierdzić, że używanie cyfrowej formy CMR jest dla przedsiębiorcy opcją korzystniejszą ekonomicznie. Jak podaje Rzeczpospolita, proces administracji e-CMR jest aż̇ o 14 minut krótszy, co przekłada się na zmniejszenie kosztów obsługi dokumentacji z 15,61 zł (CMR papierowy) do 6,11 zł. 

Korzyści dla środowiska. 

Korzystając z wersji elektronicznej CMR można znacznie ograniczyć́ liczbę̨ kursów listonoszy pod adresy zleceniodawców, ponadto Komisja Europejska szacuje, że całkowita eliminacja papierowych listów przewozowych pozwoli wygenerować na obszarze UE oszczędności rzędu 2-8 miliarda kartek papieru rocznie. 

Dlaczego e-CMR jest rzadko używany przez przewoźników? 

W Polsce wciąż̇ brakuje spójnych przepisów regulujących te kwestie. Z jednej strony Polska przyjęła zapisy Protokołu dodatkowego, a z drugiej, zgodnie z ustawą o transporcie drogowym, dokumentacja przewozowa musi istnieć́ w formie papierowej na potrzeby kontroli drogowej. Brak papierowego listu przewozowego jest zagrożony karą grzywny, co sprawia, że stosowanie wyłącznie wersji elektronicznej staje się̨ ryzykowne. Jednak w ciągu najbliższych dwóch lat każde z państw, które przyjęło aktualizację Protokołu, jest zobowiązane do wprowadzenia poprawek umożliwiających korzystanie z tej formy listu przewozowego. Wynika to z unijnego rozporządzenia e-FTI (Electronic Freight Transport Information).

Celem szukania odpowiednich rozwiązań na problemy związane z wdrażaniem e-CMR powstają liczne inicjatywy krajowe i międzynarodowe. W Polsce przykładowo powstała grupa robocza przy organizacji GS1 Polska, w której trwają prace m.in. nad zmianą przepisów prawa, umożliwiającą swobodne korzystanie z e-CMR. Pojawiają się także nowe rozwiązania technologiczne umożliwiające stosowanie e-CMR, jednak kluczową barierą jest brak ich powszechności.